گوزن‌ها (1354)

فیلم‌نامه فیلم گوزن‌ها پیش از ساخت، تیرباران نام داشت که فیلم‌نامه پیچیده‌ای داشت و به دلیل فضای سیاسی آن روز امکان ساختش کمرنگ بود اما کیمیایی با کمک میثاقیه تهیه‌کننده با نفوذ آن روزها این فیلم‌ را ساخت و نامش را گوز‌ن‌ها گذاشت.

فیلم در طول تولید با مشکلات فراوانی روبه‌رو شد. از جمله واقعه‌ای که برای عده‌ای از بازیگران در جنوب شهر اتفاق افتاد و آن ها را گرفتار ماموران مبارزه با مواد مخدر کرد.

برای اکران گوزن‌ها صحنه‌ی آخر دوباره فیلمبرداری شد و به جای انفجار اتاق سید و قدرت، قدرت تسلیم شده و اسلحه‌ی خود را کنار گلدانی می‌گذارد.

شخصیت محبوب «کلاه‌قرمزی» در یکی از قسمت‌های مجموعه کلاه‌قرمزی همان‌طوراز آقای مجری شکلات می‌خواهد که «سید» از مرد هرویین‌فروش، هرویین گدایی می‌کند.

«محمود دولت‌آبادی» درباره‌ی فیلم «گوزن‌ها» می‌گوید: نمایشنامه‌ای نوشته بودم به نام «تنگنا». وقتی به زندان رفتم این نمایشنامه بدون اجازه‌ی من به فیلم برگردانده شد و نامش شد گوزن‌ها، بی هیچ اشاره‌ای به نمایش‌نامه و نویسنده‌اش. فیلم را که دیدم موضوع، پرسوناژها و فضا همه از نمایش‌نامه «تنگنا» برداشته شده بود.

این در حالی‌است که «کیمیایی» در مصاحبه‌ای اعلام می‌کند که در نگارش فیلم‌نامه‌ی «گوزن‌ها» نگاهی به داستان«دمیان» هرمان هسه داشته است

وقتی سینما رکس آبادان آتش گرفت گوزن‌ها را اکران می‌کرد.

هرچند این فیلم مورد تحسین جشنواره فیلم تهران قرار گرفت و بهروز وثوق را برنده جایزه بهترین بازیگر فیلم کرد، اما به خاطر تأویل‌های سیاسی که از این فیلم شد گوزن‌ها نتوانست در سال ساختش به اکران عمومی برسد. این فیلم بعد از یک سال و با حذف و تعدیل روی پرده رفت و تا مدت‌ها روی پرده بود.

گفته شده بهروز وثوق برای رسیدن به نقش سید مدتی را در میان معتادان مناطق گود عرب‌ها، گود کولی‌ها و ناحیه جفت پنج گذراند.

مسعود کیمیایی در بولتن جشنواره فیلم تهران درباره نام‌گذاری این اثر می‌گوید: «گوزن پاهای زشتی دارد و شاخ‌هایی زیبا. اما آن چیزی که باعث فرارش از دام شکارچی می‌شود، پاهای زشتش است و آنچه به دامش می‌اندازد، شاخ زیبا و بلندش و این درست شرح‌حال آدم‌های این فیلم است.»

سید : تنمون ضایع شده رفاقتمون که جایی نرفته...

سید : «ببین قدرت اگه من زپرتی شدم حقم نبود. اگه این زن نبود تا حالا ۱۰ دفعه تو خماری خودمو راحت کرده بودم. خیال می‌کنی که چی،این زندگی رو دو دستی چسبیدم. خیال می‌کنی فکرم دیگه ازم بریده. نه به امام حسین. بالامو می‌دونم، پایینمم می‌دونم. غصه ورم داشته. غصه من که عین تو نیست. همه‌ش شده التماس. گور پدر نئشگی بعد التماس.»