زیر سقف دودی (1396)

زیر سقف دودی را میتوان نمونه بارز یک اثر کاملا غیر سینمایی دانست اثری که نه در بحث داستان سرایی ونه در بحث شخصیت پردازی که دو المان اصلی سینمای حال حاضر و فعلی ما میباشند حرفی برای گفتن ندارد موضوعی که کمی فیلم را قابل تحمل کرده است فقطو فقط بازیگردانی میباشد که خود این بازیگردانی بخشی از فرم میباشد فیلم به صورت یک سره و تنها با داشتن یک گره اصلی سعی به طرح و پرداخت اماج حملاتی دارد که از طرف پدرو پسر مادر خانواده را مورد هدف قرار داده است به عبارت دیگر تمام انچه ما در ساخته اخیر خانوم درخشنده شاهد هستیم شرح وقایعی میباشند که به شدت غیر دراماتیزه میباشند این بدین معناست که زیر سقف دودی به مثابه یک رکورد ساده از یک فیلم خانوادگی میباشد اینکه ما هر ثبت و ضبطی را سینما تلقی کنیم و گاها در بعضی مواقع ان را به هنر و تجربه بچسبانیم برداشت غلطیست که توسط بعضی کارگردانان امروز رواج پیدا کرده است دراماتیزه نبودن یک اثر به این معناست که ان اثر به هیچ عنوان به شکل و ساختار سینما تبدیل نشده است زمانیکه بنده در مقام کارگردان اثر فیلمی میسازم که این فیلم از نوع سینمای داستانی و سرگرم کننده میباشد باید در چارچوب مقررات همان نوع سینما عمل کنم منتها چیزیکه ما از زیر سقف دودی شاهد هستیم پرتاب هول هولکی و پر شتاب مخاطب به مهلکه خانوادگی ای میباشد که مادر را به محاصره خود در اورده است در حالیکه بهتر میبود ضمن یک شخصیت پردازی در خور و شایسته به خصوص از مادر خانواده ما با چگونگی خلق بحران قصه اشنا میشدیم که همین موضوع میتوانست سبب درک و همذات پنداری بیشتر مخاطب با اثر گردد همانطور که در نقد های پیشین بار ها و بارها تاکید شده است میزان درگیری مخاطب باید ناشی از عوامل درونی فیلم باشد نه انچه که ما از بیرون به عنوان تجربه به داخل سینما یدک میکشیم در بحث فرم غیر از بازیگردانی هیچ گونه عملکرد مثبت و رو به رشدی را از خانوم درخشنده به خصوص در تصویر برداری شاهد نیستیم چرا که همیشه متر و معیار ما برای خوب یا بد بودن یک اثر میزان القای حس و همچنین میزان نزدیک بودن ان به زندگی میباشد در پایان باید به عرض برسانم زیر سقف دودی ساخته اخیر خانوم درخشنده به جهت ضعف در داستان سرایی و البته شخصیت پردازی و همچنین فرم به هیچ عنوان پروژه جذاب و سینمایی قلمداد نمیگردد شاید ایده این پروژه میتوانست با یک تغییر مدیوم در جایی دیگر مثل کتاب های رمان خواندنی تر و قابل درک تر باشد

محال ممکن است فکر کنید می‌‌توانید فیلمی از کارگردانان پیشکسوت زن سینما ببینید و رگ تند و آتشین فمنیستیتان بالا نزند. متاسفانه درباره‌ی ساخته پوران درخشنده نیز به شدت صدق می‌کند. داستان «زیر سقف دودی» روایتی پراکنده از زندگی زنی آشپز، خدمتکار، چروکیده و آشفته و البته مادر را به تصویر می‌کشد که با چنگ و دندان سعی می‌کند توجه شوهرش را آن هم به طرز غم‌انگیزی به خود جلب کند. زیر سقف دودی مهم‌ترین ویژگی یک فیلم خوب یعنی فیلمنامه را ندارد. تنها دلیلی که باعث می‌شود تا انتها اثر را دید بازی فرهاد اصلانی آن هم به واسطه خوب بودن همیشگی‌اش در قاب دوربین است. زاویه‌های دوربین و قاب‌ها همه شکلی دم دستی دارند. مریلا زارعی به عنوان بازیگری که برای ایفای این نقش سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن را در کنار لیلا حاتمی گرفته به ظاهر متفاوت است اما نقش یکنواختش در قصه اجازه بیشتری برای عرضه به او نمی‌دهد. شاید بهتر باشد سینماگران زن خوب کشورمان دست از این نگاه کلیشه‌ای به زن و مناسباتش بر دارند و نام اثر اجتماعی را روی آن نگذارند.