همه آنچه در سالگرد عباس کیارستمی گذشت!
مراسم اولین سال درگذشت عباس کیارستمی با حضور سینماگران، اهالی رسانه و وزیر بهداشت در مرکز همایشهای بینالمللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فیلسین، مراسم اولین سالگرد درگذشت عباس کیارستمی، کارگردان برجسته سینمای ایران در مرکز همایشهای بینالمللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
تاکنون مراسمهای بسیاری برای این هنرمند در سراسر جهان گرفته شده اما این مراسم به همت بهمن کیارستمی و برای اولین سالگرد درگذشتش با حضور وزیر بهداشت، برگزار شد.
در ابتدای مراسم روی دسته صندلیهای سالن کتابچهای با عنوان «مرگ و دیگر هیچ» به چشم میخورد که در آن دست نوشتههای عباس کیارستمی در سررسید سال ۱۳۷۶ بود.
بهمن فرمانآرا به عنوان اولین مهمان رسمی این برنامه وارد سالن شد. امیر پوریا، منتقد سینما نیز اجرای این مراسم را به عهده داشت.
رضا کیانیان، همایون ارشادی و مسعود کیمیایی، لیلی گلستان به همراه وزیر بهداشت، معاونش و تعدادی از کادر پزشکی در سالن حضور داشتند. حامد بهداد هم در ابتدای مراسم آمد و در انتهای سالن نشست.
این مراسم با پخش فیلمی از خاکسپاری کیارستمی همراه با تصاویری از او که گویی خود ناظر بر فیلم خاکسپاری و حتی کارگردان آن است آغاز شد.
امیر پوریا در ابتدای مراسم گفت: احتمالا تعجب برانگیز است که چرا این مراسم به جای خانه سینما یا خانه هنرمندان در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد ولی دلیل آن این است که طبق نگاه بهمن کیارستمی ترجیح داده شد به جای سوگواریهای معمول که در جای خود مناسب است در این مراسم به پدیدهای بپردازیم که هنوز پروندهاش در ذهنها و رسانهها مفتوح است. بهمن کیارستمی در این مراسم به دنبال این بود که بستری فراهم شود تا درباره چگونگی روند درمان و فقدان عباس کیارستمی صحبت شود.
دربارهی کتابچه نیز توضیح داد: این کتاب توسط نشر نظر و با گردآوری بهمن کیارستمی آماده شده و حاوی یادداشتهای روزانه کیارستمی در سال ۱۳۷۶ است. یعنی زمانی که او مشغول ساخت فیلم «طعم گیلاس» بود. در این یادداشتها میتوان به مضمون مرگ آگاهی کیارستمی رسید.
یادداشت داریوش مهرجویی که در مراسم حاضر نبود قرائت شد که در آن درخواست شده پاسخی قانع کننده درباره قصور پزشکی در روند درمان کیارستمی داده شود.
در متن مهرجویی آمده بود: «در این روزهای داغ تیرماه و سالروز عباس کیارستمی عزیز بار دیگر درگذشت یار و همراه دیرینهام را به خانواده و دوستان و هواداران این مرد بزرگ سینما و هنر ایران تسلیت میگویم. هرچند هنوز بعد از گذشت یک سال نتوانستهام مرگ مظلومانه و غافلگیرانه او را باور کنم. در حال حاضر فقط در انتظار نتیجه پرونده پزشکی عباس عزیز هستم و از وزیر محترم بهداشت پاسخی دقیق و روشن میخواهم. چرا، چگونه و چه کسانی باعث غفلت شدند؟ و آیا از چنین سهلانگاری بزرگی در حق یکی از سرمایههای ملی کشورمان میشود چشم پوشید؟ سه بار او را شکافتند و بیهوش کردند و سه ماه زجر کشید... هرگز آخرین حرفهایش را فراموش نمیکنم: بدن مرا حسابی شخم زدند.»
رضا کیانیان به عنوان نمایندهای از طرف خانواده کیارستمی به روی صحنه آمد و گفت: من در این مدت پیگیر امور پرونده پزشکی کیارستمی بودم و شاید برای این اینجا هستم. من همیشه جایگاه منطقی این وسط داشتم یعنی نه شلوغ کردم و نه ساکت بودم. جامعه پزشکی را هم از نزدیک میشناسم که هم پزشکان دیوصفت داریم و هم پزشکان فرشته صفت. همه خواسته ما این است که بعد از فوت آقای کیارستمی اعلام کنند تقصیر چه کسی بوده است. این یک حرکت مدنی است و باید به جایی برسیم که بدانیم حقوق اجتماعی چیست.
کیانیان در ادامه با دعوت از دکتر رضا پایدار که از طرف وزیر بهداشت از ۱۳ فروردین مامور سرپرستی تیمی برای رسیدگی به وضعیت پزشکی عباس کیارستمی و ارائه گزارش به وزیر بهداشت شده دعوت کرد برای توضیحاتی سخنرانی کند.
دکتر پایدار نیز به ذکر جزئیات رسیدگی به روند درمان عباس کیارستمی از ۱۳ فروردین به بعد و بعد ۴ عمل جراحی که داشت پرداخت.
رضا کیانیان با بیان اینکه شما جوری قصه را تعریف میکنید که انگار همه چیز خوب پیش رفته است و یک تعداد فرشته شبانه روز مواظب آقای کیارستمی بودند، گفت: پس چرا ایشان فوت کردند؟ در این میانه چه اتفاقاتی افتاد؟ چرا ادرار وارد خون ایشان شد؟ اینها سوالهایی است که مدام پرسیده میشود و جوابی برای آنها نیست.
دکتر پایدار گفت: بنده، وزیر و تیم درمان مورد اشاره از ۱۳ فروردین ماه وارد پروسه درمانی ایشان شدیم. اینکه قبل از ۱۳ فروردین و در ۴ عملی که ایشان انجام دادند آیا ایرادی وجود داشته یا نه در توان پاسخگویی من نیست چراکه من مرجع قضاوت و توضیح نیستم. میتوانم بگویم عارضهای اتفاق افتاده بود و ایشان را که دیدم در وضعیت بسیار ناپایداری بودند اما اینکه چرا ایشان در چنین وضعیتی بودند باید پزشکی قانونی و کارشناسان این امر را توضیح دهند. آقای دکتر روحانی که در زمینههای هنری فعال هستند مسئول بیهوشی اول ایشان بودند. آقای کیارستمی از طریق ایشان با دکتر میر آشنا شدند و در واقع دکتر میر انتخاب خودشان بود.
در ادامه این مراسم دکتر ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت برای ارائه توضیحات بیشتر و دقیقتر به صحنه فراخوانده شد. او ضمن ابراز همدردی جامعه پزشکی و مسئولان پزشکی با خانواده کیارستمی، هنرمندان و دوستدارانش گفت: در ابتدا لازم است دو پیش مقدمه را برای روشن شدن افکار مردم ذکر کنم. اول اینکه آنچیزی که مردم به عنوان خطای پزشکی میشناسند ما به آن عوارض ناخواسته پزشکی میگوییم که از عوارض مرتبت با پزشکی است و قابل پیشبینی نیستند اما یک خطای پزشکی هم داریم که اتفاقات ناخواسته پزشکی قابل پیگیری هستند و یک مورد سومی داریم که به عنوان تقصیر پزشکی یا سوءرفتار حرفهای نامیده میشود که در این بخش باید ثابت شود که پزشک با نیت تعمدی اقداماتی را انجام میدهد یا انجام نمیدهد که به ضرر بیمار است و این کار برای پزشکی نفعی دارد. حریرچی در ادامه به تشریح آنچه از وضعیت کیارستمی در طول سه ماه که در جریان درمان او قرار داشت پرداخت. پرسش و پاسخهایی میان او و کیانیان پیش آمد.
اما در نهایت رضا کیانیان با بیان اینکه باز هم حرفها به این نکته میرسد که عباس کیارستمی به فرانسه رفت و آنجا فوت کرد و کسی نمیپرسد حتما یک دلیلی داشته که به فرانسه رفته است، گفت: درباره این سه ماه هم توضیحات زیادی داده میشود اما موضوع اصلی، مشکلاتی است که در یک ماه اول درمان ایشان رخ داده است که متاسفانه در این جلسه هم نه نماینده سازمان نظام پزشکی آمدند و نه نماینده پزشکی قانونی.
حریرچی در پاسخ به کیانیان گفت: از نظر ما یک قسمت اتفاقات در فرانسه رخ داده اما در عین حال معتقدیم می توانست شرایط به گونه ای پیش برود که بیمار ترجیح ندهد به فرانسه برود اما درباره آن یک ماه اول که موضوع اصلی شکایتهاست باید بگویم که وقتی ما به اصول جامعه مدنی اعتقاد داریم باید حق مجرم را هم به رسمیت بشناسیم. حق مجرم در صورتی که وجود داشته باشد هم باید به رسمیت بشناسیم. ما هر کدام نظرات خاصی در هر مرحله از روند درمان ایشان داریم که بارها درباره آن صحبت کرده ایم ولی حرف های من برای آن شهروندی که مورد اتهام است از این تریبون تبعاتی خواهد داشت.
در ادامه مراسم دکتر هاشمی وزیر بهداشت برای پاسخگویی روی صحنه حاضر شد و گفت: این جلسه از باب احترام به حقوق شهروندی است و به یاد عباس کیارستمی برپا شده و من به هر دو دلیل در اینجا حضور پیدا کردم. من به همه بزرگان این سرزمین احترام می گذارم و عباس کیارستمی قطعا یکی از بزرگان بی بدیل عرصه هنر بود هرچند عمرش کوتاه بود اما کارنامه پرباری داشت. کیارستمی در دهه ۵۰ درخشید اما در پس از انقلاب در کشور عزیزش ماند و دلیل ماندنش به گفته خودش این بود که اگر درختی ریشه در خاک دارد نباید آن را از زمین جدا کنی و در جای دیگر بکاری چون عمر طبیعی نخواهد داشت.
در حق ایشان بیمحبتیهای زیادی شد که امیدواریم در حق دیگران نشود.
هاشمی با بیان اینکه حق همه کسانی که اینجا حضور دارند و برایشان عباس کیارستمی مهم است این است که بدانند آیا برای ایشان قصور رخ داده، آیا باید عمل می شدند یا نه و مواردی از این دست، گفت: در مرحله اول تشخیص سرطان روده برای ایشان بود که تشخیص درستی بود هر چند در مراحل اولیه سرطان بودند اما اینکه عمل باید چه وقت اتفاق می افتاد و اینکه عمل اول به عمل دوم و سوم و چهارم رسید و ایشان در حالت شوک عفونی قرار گرفتند اینها مواردی است که باید پاسخ داده شود.
من یادم است که علی جنتی وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی وقتی ۱۳ فروردین با بنده تماس گرفتند گفتند فکر نمی کنم ایشان تا صبح بمانند اما تیم پزشکی تقریبا ایشان را احیا کردند و در شرایط نسبتا ثابتی قرار گرفتند، هر چند هر روز من فکر می کردم فردا ممکن است اتفاق جدیدی پیش بیاید. پس نمی توانیم ادعا کنیم اگر ایشان به فرانسه نرفته بودند و در ایران مانده بودند اتفاقی برایشان نمی افتاد چون به هر حال ایشان با فشار پایین ایران را ترک کردند. حرف من این است که اگر اشتباهی رخ داده است صادقانه گفته شود چرا که در غیر این صورت جامعه پزشکی به طور کلی متهم میشود و جامعه پزشکی جزو سرمایه های ما است.
من با صراحت میگویم با هر کدام از دادگاههای ویژه که در قوه قضاییه قرار دارد مخالف هستم. همه مردم شبیه هم هستند و باید در دادگاه مشابهی قضاوت شوند و خیلی خوب است کسانی که مسئولیت مستقیم دارند از جمله خود من، حرفمان را مستقیم به مردم بزنیم یا عدهای میپذیرند یا نمیپذیرند. ما در وزارت بهداشت متاسفانه اختیاری درباره پرونده عباس کیارستمی و نمونههای مشابه نداریم.
به نظر من هم فرایند رای دادن طولانی شده و میتوانست سریعتر از این اتفاق بیافتد و در حال حاضر نیز باید رای نهایی هر چه زودتر صادر شود و ما باید بتوانیم جامعه را اقناع کنیم. من بارها گفتهام و نامه نوشتهام که طولانی شدن این مسیر قابل قبول نیست.
ضمن احترام به بازماندگان عباس کیارستمی که خواستار توضیح هستند می خواهم بگویم که کیارستمی جوانمرد، بشردوست، مستقل و آزاده بود. باید به بزرگی خودش به این پرونده نگاه شود. او هیچ وقت هیچ انتظاری نداشت اما در عین حال حق پیگیری برای هر شهروندی محترم است.
بهمن کیارستمی با گرفتن میکروفون در پایین صحنه با دکتر هاشمی گفت: توضیحات شما، دکتر پایدار و دکتر حریرچی نسبتا کامل بود و واقعیت این است که در حال حاضر مساله اصلی، حکمها نیست. مساله، غیاب نماینده نظام پزشکی و پزشکی قانونی در این مراسم است. قرار بود نظرات مختلف را بشنویم. ما هیچ وقت از اول بدنبال گرفتن حکم و طرح شکایت نبودیم. تا ۴۰ روز بعد از درگذشت پدرم هم فقط منتظر ارائه گزارش مختصری بودیم که از روند اتفاقات به ما بدهند. مساله این است که همه از ماه دوم به بعد همه چیز را شفاف می گویند اما بعد از گذشت یک سال درباره آن یک ماه اول و اتفاقاتی که رخ داده همه چیز تاریک و مبهم است. این یعنی اینکه ما همچنان عقب هستیم و مساله حل نمی شود.
همین امروز دکتر ایرج خسرونیا مصاحبهای کرده اند و گفتهاند حال عمومی آقای کیارستمی خوب بوده که برای ناراحتی گوش و حلق و بینی خود به بیمارستان رفتند در حالی که آنچه شما اینجا روایت کردید درباره درد و ناراحتی پدرم از اینکه اگر صدایش برنگردد زندگی را نمیخواهد روایت متفاوتی است. موضوع ما هم همین تناقضات است. اینکه گزارش یکدستی ارائه نمیشود. حکم را کنار بگذاریم ولی آیا نمیشود یک گزارش سه صفحهای از روند اتفاقات ارائه داد؟
وزیر بهداشت در پاسخ به بهمن کیارستمی گفت: من به این نتیجه رسیدهام که از رییس جمهور و قوه قضاییه بخواهم وقتی بگذارند تا این گزارش را ارائه دهیم.
پایان بخش اولین سالگرد رسمی مراسم درگذشت عباس کیارستمی پخش یکی دیگر از فریمهای آخرین فیلم ناتمام این هنرمند فقید بود.