شاهسواری: من رییس نیستم وکیلم/ یشایایی: سینما اتاق فکر میخواهد
نشست خبری نوزدهمین جشن خانه سینما با حضور تورج منصوری، هارون یشایایی و منوچهر شاهسواری در خانه سینما برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فیلسین، نشست خبری نوزدهمین جشن سینمای ایران صبح امروز چهارشنبه هشتم شهریورماه با حضور هارون یشایایی دبیر این دوره از جشن، تورج منصوری دبیر انجمن عالی هنرها و فنون سینمایی ایران و منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما در محل خانه سینما برگزار شد.
هارون یشایایی به عنوان آغازگر این نشست گفت: آقای شاهسواری از من خواست که رییس جشن شوم و من هم قبول کردم و خوشحالم موقعیتی پیش آمده در کار مشترکی برای خدمت به سینمای ایران موثر باشم.
ما در زمینههای مختلف سینما تلاش میکنیم اما این تلاشها جدا است و نیاز به یک مسیر مشخص در سینمای ایران داریم و باید یک اتاق فکر داشته باشیم که مسیر درستی را برای سینما فراهم کند و اگر همه تلاشها در یک مسیر صورت گیرد نتیجه بهتری خواهیم داشت.
انجمن عالی هنرها و فنون سینمایی ایران میتواند محلی باشد که فکر کند و راه و برنامه درستی ارائه دهد. سینمای ایران این قدرت را دارد که سهم خود را از بازار جهانی بگیرد مانند سینمای کره که سهم خوبی در بازار جهانی دارد.
حضور یک گروه کارشناس برای رسیدن به این حق الزامی است و فکر میکنم این انجمن میتواند موفق باشد. البته بنیاد سینمایی فارابی بعد از انقلاب خدمات زیادی به سینما کرده است اما اتاق فکر نیست و تنها با توجه به امکاناتی که دولت در اختیار آن میگذارد به سینماگران در ارتقای سینما کمک میکند. ما نیاز داریم درباره تداوم حضور سینمای ایران در فرهنگ ملی و سهم این سینما از بازار جهانی فکر کنیم.
در ادامه نشست تورج منصوری، دبیر انجمن عالی هنرها و فنون سینمایی ایران گفت: قبل از تعطیلی خانه سینما یعنی چهار سال قبل از آن اتفاق، گروهی از سوی هیات مدیره وقت مامور شدند تا درباره کیفیت جشن خانه سینما بحث کنند. این گروه هفت نفر بودند که من هم در آن حضور داشتم. گروه حدود دوماه هر هفته جلسه گذاشتند و قرار شد کار را به سه نفر بسپارند و به همین ترتیب ما سه سال تلاش کردیم و هر دو هفته یک جلسه داشتیم، حاصل آن جلسات اساسنامهای به نام آکادمی شد که من هم به نمایندگی از آن جمع اساسنامه را به هیات مدیره وقت تقدیم کردم اما هیات مدیره در آن زمان مشغول مسایلی مثل تعطیلی خانه سینما شد به همین دلیل اساسنامه تصویب نشد سپس وقتی جشن سال گذشته برگزار شد فکر کردیم چه کنیم که ساز و کار دایمی شود و دبیرخانه دایمی داشته باشیم و کیفیت سینمای ایران را رصد کنیم و خانه سینما به مسایل کمی توجه کند و به مسایل صنفی بپردازد و امر کیفی به بخش آکادمی داده شود.
بعد از جشن سال گذشته جمعی در ۱۵ شاخه مختلف شکل گرفت و نماینده تامالاختیار به مدت سه سال انتخاب و قرار شد در اولین ماموریت خود آیین نامه جشن نوزدهم را بنویسد و دورنمای سه ساله داشته باشند. در حال حاضر ماموریت اول این گروه تمام شده است.
شاخههای سینمایی به معنای حرفه هستند و در جشن هم ۱۵ شاخه داوری میشود که علاوه بر آن هیات مرکزی آکادمی، مدیرعامل خانه سینما و مرتضی رزاق کریمی به همراه رییسهای شاخههای داوری اعضای آکادمی را تشکیل میدهند. در بخش دوم داوری ۶۰ نفر به آن سیصد نفر اضافه میشوند و به جز آن ۱۵ شاخه که گفتم شاخههای دیگری هم هستند ولی فقط آن ۱۵ شاخه تندیس دارند.
امسال برای بازیگری ۴ تندیس مانند دورههای قبل در نظر گرفته شده است. در شاخه فیلمنامهنویسی ۲ جایزه در بخشهای فیلمنامه اوریجینال و اقتباسی داده میشود که البته امسال فیلمنامه اقتباسی نداریم. در بخش صدا ۲ تندیس داده میشود که یکی برای صداگذاری و دیگری برای صدابرداری است. یک جایزه بهترین فیلم هم خواهیم داشت که این مجموعه تندیسهایی است که اهدا میشود.
تقاضای من این است همدیگر را رصد کرده و انتقاد کنیم اما در کنار هم داشته باشیم و نگاه حذفی نداشته باشیم.
تورج منصوری دربارهی شکل تندیس جشن خانه سینما گفت: اوایل دهه ۷۰ عبدالله اسکندری آقای محمدی مجسمهساز را برای ساخت تندیس پیشنهاد داد که این تندیس بعد از ۱۲ اتود ساخته شد که شامل سرستونهای تخت جمشید و یک فیلمساز که بالهای آن فیلم است و خود نیز در حال آب شدن است، ارائه شد.
من شکل قبلی تندیس را بیشتر دوست داشتم اما خود تندیس تغییر نکرده و تنها پرداخت به آن کمی تغییر کرده است. در دورهای هیات مدیره وقت تصمیم گرفت پوسته روی تندیس را تغییر دهد.
۲۱ شهریور جشن برگزار میشود و در نظر داریم روز ملی سینما را گرامی بداریم. دربارهی مکان جشن ما چند جا را در نظر گرفتیم ولی قطعی نشده است اما جایی که انتخاب میکنیم حتما خدمات جانبی را خواهند داشت و طی یکی دو روز آینده مکان را اعلام میکنیم.
درباره جوایز باید بگویم ما محدودیت در جایزه داریم و قرار است بزرگداشتهایی درباره کسانی که برای سینما کار کردهاند برگزار شود. طبیعتا شهدای مدافع حرم برای ما عزیز هستند اما با دادن یک تندیس به یک شهید نمیتوان از او تجلیل کرد چراکه تندیس برای مقام یک شهید خیلی کوچک است. معتقدم همه تلاش ما باید این باشد که وظایف خود را مانند شهدای مدافع حرم دنبال کنیم و از این عزیزان برای توجیه خود و کسب قدرت از کسان دیگر قدردانی نکنیم. این جشن یک جشن تخصصی است و امسال ۴ جایزه بزرگداشت داریم که سال آینده یک جایزه دیگر هم اضافه میشود.
این فیلمبردار باسابقه کشورمان دربارهی شکل رایگیری نیز گفت: رای دادن ما به این صورت است که داورهای هر شاخه از سوی آن شاخه معرفی و سپس تایید و به عنوان داوران تخصصی به کاندیداهای شاخه خود رای میدهند و سپس همه داوران به همه شاخهها رای میدهند، بر همین اساس چون تعداد آرا بالا میرود و داوری در دو مرحله انجام میشود شائبه اعمال نفوذ از بین میرود.
ما فرضی داریم مبنی بر اینکه سینماگران باید از ابتدای سال پیگیر سینما باشند و آثار مختلف را طی سال ببینند. اگر این اصل را قبول کنیم پس مبنا این است که داوران فیلمها را دیدهاند و اگر کسی ندیده است مشکل اساسی دارد و باید این موضوع را اصلاح کنیم تا ذره ذره چنین افرادی که فیلمها را در طول سال نمیبینند در اقلیت قرار بگیرند. اینکه افراد در جاهای مختلف فیلمهای مختلف را میبینند امکان بده بستان و رای به هم دادن را از بین میبرد.
رای افراد به صورت مهر شده در اختیار دبیرخانه قرار می گیرد و کمیسیون صیانت از آرا شب گذشته رایها را گرفته و فقط چهار نفر آن را دیدهاند و سپس این پاکت در خدمت یشایایی قرار گرفته که این مربوط به دور اول است. در نهایت ۳۶۰ نفر به آثار رای میدهند و آن رایها قابل دستکاری نیست و سلیقه باندی و گروهی در آن جایی ندارد امسال این روش را انجام دادیم تا خطاهایمان در بیاید و عیبگیری کنیم.
منصوری در ادامه گفت: ما در جشن ۱۵ شاخه داریم که برخی از شاخهها خودشان جشن سالانه دارند و برگزیدگان خود را انتخاب میکنند و ما در تلاش هستیم تا این جشنها نزدیک به جشن اصلی باشند. مساله بعد این است که ما نمیتوانیم به شاخهها برای انتخابهایشان دستورالعمل ارائه دهیم. البته جشن تخصصی تنها جشن خانه سینما است و دیگر جشنها برای تقدیر است.
یشایایی نیز در اینباره گفت: سیر اسکار در جوایر امپریالیسمی است و فیلمها را در سیری قرار میدهد تا جایزه بگیرند اما خانه سینما این گونه نیست.
منصوری درباره اسپانسر جشن نوزدهم گفت: ما هنوز اسپانسری نداریم، شاید نگاهمان را از سال آینده تغییر بدهیم و انجمن بتواند محلهایی برای تامین بودجه پیدا کند و بودجهای را از جایی برای موارد مالی بگیرد اما امسال خانه سینما بودجه را میدهد.
در ادامه این نشست منوچهر شاهسواری، مدیر عامل خانه سینما در سخنانی برای منع مصاحبهای که خودش برای خودش گذاشته عذرخواهی کرد و گفت: وقتی در میدان کار اجرایی هستید باید هدفتان را مراقبت کنید. از همین جا بابت این آینده هم عذرخواهی میکنم چون سنت گذشته را نمیتوانم بشکنم.
من خود را رئیس اعضای خانه سینما نمیدانم، بلکه وکیل آنها هستم و برایم افتخار است در دورهای در خانه سینما هستم که ریاست جشن آن را آقای یشایایی برعهده دارد.
مدیرعامل خانه سینما درباره نوزدهمین دوره جشن خانه سینما اضافه کرد: امسال مضمون جشن خانه سینما «آب» است، چون فکر میکنیم آب به عنوان یک عنصر حیاتی برای آینده کشور در شرایط خطیری قرار دارد و باید همه نسبت به آن به یکدیگر هشدار دهیم و برای دفاع از نگه داشت آب و نگرانی از کمبود آن آنچه را به عنوان زیباییشناسی و فهم از آب در سینما بلدیم به کار خواهیم بست.
شاهسواری در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شنیده میشود یکی از گزینههای دبیری جشنواره فیلم فجر است، گفت: هیچ پیشنهادی بابت دبیری جشنواره به من ارائه نشده است.
او درباره صحبتهایی از رئیس سازمان سینمایی و احتمال حذف برخی جوایز در جشنواره فجر و اینکه آیا خانه سینما به عنوان یک نهاد صنفی در این باره اظهارنظر خاصی دارد، گفت: این موضوع به من اطلاع داده نشده اما از نظر من جشنواره فجر نیازمند یک جلسه آسیبشناسی است چرا که این جشنواره در طول ۳۵ دوره برگزاری خود خدمات گرانبهایی را به سینما انجام داده است اما فکر میکنم مثل هر پدیدهای که به این سن و سال میرسد، به یک بررسی و بازنگری نیاز دارد.
او با اشاره به اینکه هیأت رئیسه آکادمی معتقد است جشنواره باید از حال رقابت وسیعی که دارد به یک حالت غیررقابتی و مراسم پایان تولید سال درآید، گفت: البته این یک حکم قطعی نیست بلکه نظر کارشناسی است چرا که ما در خانه سینما جشنوارههایی دیگری همچون حقیقت یا فیلم کوتاه را هم باید مورد توجه قرار دهیم اما درباره جشنواره فجر نظر شخصیام بر این است که ادامه این شیوه دیگر باعث رشد ما نخواهد شد و جشنواره فجر باید شمایل دیگری پیدا کند که فکر میکنم در سازمان سینمایی هم دوستان به دنبال این هستند و مشورتهایی در این باره با ما شده است.
مدیرعامل خانه سینما در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به اینکه انتظار میرفت خانه سینما در مباحثی همچون تحریمهای حوزه هنری واکنشهایی داشته باشد، گفت: وقتی شورای عالی تهیهکنندگان در نامهای رسمی اعتراض میکند یا کانون کارگردانان بیانیه میدهد یا اینکه شورای صنفی نمایش که درون خانه سینماست اعتراض جدی میکند یعنی چه؟ ما در مقابل هر حرکتی که علیه سینما صورت گیرد پشتیبان اصناف خود برای حفظ حقوقشان هستیم و البته گاهی وقتی یک امر کلی واقع می شود جمع اصناف و خانه سینما وارد میشود.
ما در مقام وکیل باید بدانیم اصناف ما چه میخواهند، خواسته آنها چه راهحلهایی دارد تا براساس آن عمل کنیم.
او همچنین در پاسخ به اینکه گفته میشود منوچهر شاهسواری در مقام مدیرعامل خانه سینما بیشتر اهل تعامل است و یا اینکه از رانتهایی برخوردار است، با طرح این پرسش که رانت به چه معناست، گفت: از لحظهای که به خانه سینما آمدم خودم را در صحنه سینمای ایران ممنوع کردم و معتقدم پاسخگویی به برخی حرفهایی که مطرح میشود آداب دارد چرا که حوزه فرهنگ، حوزه گفتوگوهای دوسویه است.
اگر مثلا یک دوست و رفیقی مسئلهای را درباره من مطرح میکند آیا دائم باید سند بیاورم و کاغذی نشان دهم؟ من کارمند دولت نیستم و از اول هم به عنوان دستیار کارگردان وارد خانه سینما شدم. قطعا گاهی انتقاد کردن به معنای اصلاح امور است و گاهی فقط به معنای ابراز نظر است که در این باره گوینده حق گفتن دارد و شنونده هم حق دارد که پاسخ ندهد.
او در ادامه این پرسش که گفته میشود تصمیمگیریهای او و یا برخی انتقادهایی که به عملکرد خانه سینما برمیگردد ناشی از روابط زیاد صمیمانه شاهسواری با سازمان سینمایی است، تأکید کرد: وزانت و مکانت بخش خصوصی در سینما هدف اصلی ماست. برای این کار تصدیگری دولت باید کاهش یابد و مسیر انتقال امور به اصناف فراهم شود. تشخیص من این است که برای قوتیابی بخش خصوصی راه حل تعامل بهتر از تقابل جواب میدهد.
مدیرعامل خانه سینما همچنین درباره حضور خود در کمیته فرهنگی مجلس که در چند روز گذشته اتفاق افتاد، توضیح داد: این دومین جلسهای بود که در مقام مدیرعامل خانه سینما به مجلس میرفتم وبار اول آن سال گشته همراه با آقای ایوبی بود و این بار با آقای حیدریان. این جلسه هم از این جهت برگزار شد که ما در بخشی از موضوعات نیازمند تغییر و انشاء قوانین هستیم. مثل مالکیت معنوی، دفاع و صیانت از حقوق مالکانه بر آثار و تأمین منابع لازم برای تأسیس صندوق بیمه بیکاری.
وی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین کارهایی که باید دنبال کنیم بردن لایحه نظام صنفی به مجلس است، افزود: ما به عنوان خانه سینما میبایست با نمایندگان مجلس گفتوگو کنیم چرا که آنچه در نظر داریم یک کار مشترک میان صنف، دولت و قوه مقننه است.
شاهسواری در این نشست همچنین در پاسخ به سوالی درباره فعالیتهای مشترک خانه سینما و مدرسه ملی سینما گفت: با دوستان در هیأت مدیره سابق بر این نکته تفاهم کردیم که در پی آن سه مأموریت اعلام شد؛ اولین آن ها مراقبت بود که بیمه، معیشت،مراقبت از فیلمهای ایران و مراقبت از تخصصها را شامل میشود. دوم تلاش خانه سینما برای ایجاد یک صحنه رونق در تولید، توزیع، نمایش و بهرهبرداری است و سوم بحث ارتقاء سینما بود.
او با اشاره به اینکه در خانه سینما امر کیفی و کمی باید جداگانه پیگیری شوند، افزود: در این معادله توافق جدی با سازمان سینمایی و مدرسه ملی سینما به نمایندگی از آن داشتیم مبنی بر اینکه فرصتهایی که در مدرسه وجود دارد در ارتباط با آکادمی و به صورت یک هیأت مشترک پیگیری شود تا ضرورتها و نیازسنجیهای لازم به ویژه در حوزه فناوریهای نوین بررسی شود.