نقد فیلم سوفی و دیوانه؛ این فیلم عاشقانه نیست!

«سوفی و دیوانه» پنجمین فیلم مهدی کرم‌پور پیش از اینکه فیلم سینمایی باشد بیشتر به مستند‌های تهران‌گردی شباهت پیدا کرده است، انگار خط داستانی این فیلم برای خود کرم‌پور قابل هضم نبوده به همین دلیل اجزای ساختاری فیلمنامه و کارگردانی با ضعف جدی مواجه است، «سوفی و دیوانه» با این مختصات ساختاری به نظر می‌رسد با یک طرح ساخته شده و اساسا یک فیلمِ (دلی) برای خودِ فیلمساز است زیرا که کرم‌پور در ساخت این فیلم هیچ توجه‌ایی به مخاطب نکرده است و سراغ حدیث نفسی رفته که به قول خودش یک عاشقانه‌ی خیابانی در ادامه‌ی فیلم قبلی‌اش یعنی پول چوبی‌ست، کرم‌پور کوشیده فضایی را به وجود بیاورد که بتواند برای مخاطب قصه بگوید اما این موضوعِ مهم را فراموش کرده که قصه‌ی بی‌محتوا را کسی نمی‌پذیرد، اینکه یک مرد بخواهد در مترو خودکشی کند و یک دختر با ظاهر بزک کرده او را از این کار منصرف کند و تا آخر شب تهران‌گردی کنند و سرانجام مرد دلباخته‌ی دختر شود و در آخرین سکانس فیلمساز با پیش پا‌افتاده ترین شکل ممکن تماشاگر را غافل گیر کند!

این حجم از ساده‌انگاری از سوی فیلمساز باور نکردنی است، فیلم عاشقانه ساختن ابزارهای خاص و قواعدی می‌خواهد که این فیلم فارغ از این ابزار و قواعد‌هاست ، در سکانس پایانی یا غافلگیری در پارک سوال مهمی برای تماشاگر پیش می‌آید که آیا امیر واقعا دیوانه بوده؟ پس ماجرای طلاق زنش هم توهم بوده؟ یعنی امیر زن داشته و دلباخته سوفی شده؟ این چرایی‌های بسیار در کلیت قصه نهفته می‌ماند و فیلمساز هیچ جوابی برای این سوال‌ها ندارد به همین دلیل این فیلم یک اثر دلی است مثل چهار فیلم قبلی‌اش، چرا که کرم‌پور در این پنج فیلمی که ساخته در هیچ کدام به مخاطب فکر نکرده و دائما در حال درجا زدن است، او عادت دارد بعد از اینکه فیلم را ساخت و نمایش داد در یادداشت‌های مفصل در روزنامه‌ها فیلمش را توجیح کند و تعدادی روشنفکر‌نما برای او را تایید کنند! فیلمساز اگر حرفی داشته باشد و اگر زبان سینما را بلد باشد در زمان ساختِ فیلم با استفاده از عناصر ساختاری سینما حرفش را می‌زند.

فیلمنامه‌ی «سوفی و دیوانه» پایه و اساس دراماتیک ندارد آدم‌های فیلم غلو شده‌اند به همین دلیل به شخصیت نمی‌رسند، فضای فیلم و میزانسن‌ها تجربی‌اند اگر این فیلم برای یک فیلمساز کار اولی بود شاید با نادیده گرفتن ضعف‌ها می‌توانستیم آن را برای یک بار دیدن تحمل کنیم اما «سوفی و دیوانه» برای کسی است که قبل از این چهار فیلم سینمایی و تعداد زیادی مستند ساخته است، از سوی دیگر بیشتر قاب‌ها جنبه‌ی نمایشی دارند و با کلیت داستان منطبق نیستند. امیر جعفری نقش‌های فیلم‌های پیشین خود را در این فیلم ارائه داده است به طوری که نقش امیر در «سوفی و دیوانه» جمع نقش‌های جعفری در سریال زیرهشت یا چک برگشتی است، به همین دلیل نقشِ امیر جدی گرفته نمی‌شود، بازیگر نقش سوفی هنوز راه رفتن معمولی و دیالوگ گفتن را بلد نیست چگونه مهدی کرم‌پور نقش سوفی را به او سپرده؟