یادداشت امیر پوریا درباره فیلم «نفس» در بهمن ماه ۱۳۹۴ بعد از نخستین نمایش «نفس» در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر

بدون هیچ‌گونه همانندی با «اژدها وارد می‌شود»، فیلم خیال‌انگیز نرگس آبیار دنیایی یکسر جدا از دو فیلم پیشین او می‌آفریند و البته به عنوان تنها نمونه‌های دور از واقع‌گرایی رایج این سینما در جشنواره سی و چهارم فجر، کنار فیلم مانی حقیقی می‌ایستد. راستش را بخواهید، هر چه زمان می‌گذرد و شیوه روایت کودکانه فیلم با تکرار اسامی مستعار هر بچه مثل «چاغاله بادوم» برای خواهر کوچکی که هم تپل است و هم چغلی می‌کند (یعنی به هر دو دلیل، لقب‌اش به او می‌آید!) یا با شوخی درخشانی مثل «دو زندگی»خواندن کلمه «دوزندگی» توسط بهار (ساره نورموسوی) روی شیشه یک خیاطی یادم می‌آید، باورم نمی‌شود این متن و فیلم کار همان سازنده بی‌شیطنت و بی‌طنز «شیار ۱۴۳» و «اشیاء از آن چه در آینه می‌بینید به شما نزدیک‌ترند» باشد. البته اشکال از ماست که داستان‌های او و از جمله «قهرمان قصه خل و چل» یا «پسربچه کرم به دوش و خندق بلا» را که اسامی نویدبخشی دارند، نخوانده‌ایم. اما به هر رو، نفس و ساختار روایت آن بارها بیننده بی‌خبر از بازیگوشی ذهن و بیان آبیار را غافلگیر می‌کند و سر ذوق می‌آورد. بار دیگر، با وجود مسعود فراستی که هیچ درکی نسبت به خیالپردازی زیبای فیلم نشان نمی‌دهد و آن را بابت نمایش برخورد خونسرد یک بچه با مصائب زندگی سال‌های آخر قبل از انقلاب و سال‌های اول بعد از آن، «ضدملی» می‌خواند، عملا نیازی به ناظران ذره‌بین به دست و تفسیرساز نداریم. خود او یک تنه از پس این وظیفه سازمانی برمی‌آید! این در حالی‌ست که حظ بصری و روایی و ذهنی «نفس» برای بیننده‌اش، همچون لذت شکل دادن این دنیای به خصوص و این گرافیک و رنگ‌های شعرگون و به ویژه اوج‌گیری آواها و موسیقی در دو انیمیشن انتهایی، نیازی به توضیح ندارد. این‌جاست که اگر ملاحظات رسمی اجازه دهند، آبیار خواهد پذیرفت لذت ساخت هیچ فیلم دیگرش– شاید حتی برخی از بعدی‌ها- با این یکی قابل قیاس نیست: هیچ پدیده‌ای نیست که آدمی در صورت توانایی تکنیکی و البته امکانات کامل و کافی، بتواند به سیالی خیال‌های کودکی‌اش روی پرده‌ جان ببخشد؛ و وقتی خوب چنین کند، حتما هزاران آدم می‌بینند که انگار گوشه‌هایی از احوال و اوهام کودکی آنان نیز بی‌شباهت نسلی یا جغرافیایی، در فیلم آمده است.