منتقدین «قیصر» را مطرح کردند/ خیراندیش شاخصترین بازیگر مکمل است
فریدون جیرانی معتقد است فیلمهای خوب و بالاتر از متوسط را منتقدین خوب میتوانند معرفی کنند و رأی و نظر و نقدهایشان میتواند این فیلمها را به فروش بالاتر از فروشی که دارند برساند.
کارنامه کاری فریدون جیرانی حاکی از فراز و نشیبهای بسیار از آغاز فعالیتش تاکنون است. او سمتهایی چون: دستیاری کارگردان، مشاوره کارگردان و فیلمنامه، سرمایهگذار، نویسنده، کارگردان و تهیهکنندگی را تجربه کرده است.
فیلمهای او همیشه درگیر و دار حاشیههای بسیار قرار میگیرند و همیشه در گیشه به فروش چشمگیری دست پیدا میکنند. جیرانی علاوه بر فعالیتهای مذکور مدتی در روزنامه و نشریات سینمایی به نگارش مقالات سینمایی و تحلیل فیلم هم پرداخته و چندی پیش به عنوان کارشناس سینمایی (مجری) در سری اول و دوم برنامه تلویزیونی «هفت» حضور داشت.
او در گفتوگویی که با خبرنگار فیلسین و در آستانه یازدهمین جشن منتقدان و نویسندگان سینما داشت دربارهی بزرگداشتی که برای سینماگرانی همچون گوهر خیراندیش، جمشید هاشمپور، جمال امید و فرید مصطفوی قرار است برگزار شود گفت.
جیرانی عنوان کرد: آقای جمال امید که به هرحال پیشکسوت مطبوعات ایران هستند و من به خاطر دارم از سالهای ۴۳، ۴۴ یادداشتهای او را میخواندم و بعد در مجله فیلم و هنر مقالات و تاریخ نویسی او را پیگیری میکردم و حتی نقدهایشان را در مجله فردوسی دهه ۵۰ که سردبیر بودند در ستاره سینما میخواندم. بنابراین جمال امید برای من یک پیشکسوت بسیار قابل احترام و بسیار باسواد در زمینه نقدنویسی، تاریخ نگاری و مدیریت که قبل از انقلاب در جشنواره فیلم تهران و بعد از انقلاب در جشنواره فیلم فجر بودند و در همه دورهها نقش مؤثری داشتند است. بسیار خوشحالم که از این پیشکسوت باسواد تجلیل میکنیم.
او در ادامه گفت: از نظر من آقای فرید مصطفوی یکی از سناریستهای قدیمی سینمای ایران و صاحب سبک هستند و در این سالها برای خودشان توانستند اعتباری کسب کنند. فیلمنامههای خوبی نوشتند و بههرحال جایگاه خودشان را در این سالها بهعنوان فیلمنامهنویس حفظ کردند و هوس کارگردانی نکردند.
چون سعی کردند یک فیلمنامهنویس باقی بمانند و فیلمنامهنویسی را هم خوب انجام دادند چه در جاهایی که مشاورفیلمنامه بودند و چه جاهایی که در واقع همکار فیلمنامهنویس قرار گرفتند و در نهایت آنجایی که خودشان به تنهایی نوشتند. به هرحال یکی از شاخصترین فیلمنامهنویسهای ما هستند که امیدوارم همیشه سلامت و خوب باشند، تقدیر از او هم، بهنظرم کار بسیار قابل تقدیری است.
این کارگردان دربارهی هاشمپور گفت: خیلی خوب است که منتقدین به آقای جمشید هاشمپور توجه میکنند، به دلیل اینکه او یک دورهای بازیگر کارهای تجارتی بود و اَنگ فیلمهای اکشن بهشان خورده بود و یکسری کارگردانها تمایل نداشتند که با او همکاری کنند و یک دورهای هم متاسفانه ارشاد او را ممنوعالکار کرد و نگذاشت به خواست خودش بازی کند.
او دوره تلاطم بازیگری را طی کرد درحالی که ظرفیتهای بسیار زیادی داشت که از این ظرفیتهایش میشد استفادههای فراوانی کرد اما این ظرفیتها به دلیل مدیریتها و نگاه مدیریتی که با ممنوعالکاری گره خورده بود، لطمه خورد و بعد از اصلاحات به هرحال از ظرفیتهای ایشان استفاده شد اما دیگر یک دورهای را از دست داد. دوره جوانی را...
اینکه منتقدین به یک بازیگر سینمای تجاری توجه میکنند بسیار بسیار قابل تأمل و قابل ارزش است.
او در ادامه تاکید کرد: خانم گوهر خیراندیش نیازی به تعریف ندارد. یک بازیگر بسیار با استعداد و باهوش که در تمام رولها درخشیدهاند، اگر بگوییم بازیگر نقش مکمل خوب میخواهیم باید روی خانم خیراندیش حساب کنیم که شاخصترین بازیگر مکمل در سینمای ایران هستند.
فریدون جیرانی که خودش هم دستی بر نقد دارد دربارهی سیر انجمن منتقدان سینما و تاثیر آن بر روی فیلمهای سینمای ایران اعلام کرد:
سال اولی که منتقدین جایزه دادند من جزو بچههایی بودم که در مجله فیلم رأی میدادند من رأی نمیدادم ولی منتقدین رأی میدادند و خب من یادم است «کشتی آنجلیکا» که در جشنواره فجر توجهای نشده بود منتقدین به آن توجه کردند و جایزه دادند و این نکته خیلی مهمی بود که فیلمی که ساختار تجاری داشت مورد توجه منتقدین قرار گرفت.
از آن سال فکر میکنم که جشن منتقدین همینطور بطور موفق برگزار شده. به هرحال جشنی است که جایگاه خاص خودش را دارد. جایگاه تأثیرگذاری که منتقدین میتوانند روی فیلمهای خوب و بالاتر از متوسط بگذارند و این رأی تاثیرگذارشان باعث میشود که بههرحال فیلمها، مطرح و معرفی شود.
فیلمهای خوب و بالاتر از متوسط را منتقدین خوب میتوانند معرفی کنند و رأی و نظر و نقدهایشان میتواند این فیلمها را به فروش بالاتر از فروشی که دارند برساند.
منتقدین روی فیلمهای زیر استاندارد، فیلمهایی که مثلا استاندارد پایینی دارند و ارزشهای خیلی پایینی دارند هم میتوانند تاثیر بگذارند. آنها با نقدهای تندشان میتوانند فیلمها را هم طوری نقد کنند که تماشاچیان متوجه فیلمهای بدون استانداردی شوند که به روی پردهها اکران میشوند.
البته فیلمهایی هم وجود دارد که متوسط هستند و جاذبههای تجاری خاصی دارند. رای و نظر منتقدین در اکران و فروش این فیلمها تاثیری ندارد. این موضوع در زمان گذشته هم بوده، در زمان شاه هم منتقدین نتوانستند روی «گنج قارون» تاثیر بگذارند اما روی «قیصر» تاثیر گذاشتند و منتقدین بودند که قیصر را مطرح کردند.
کارگردان «خفهگی» که در یازدهمین جشن منتقدان سینما در بسیاری از شاخهها نامزد شده است دربارهی نقدهایی که به آثارش شده، گفت: من ۱۳سال فیلم ساختم طبیعتاً با نظرات مختلفی روبرو شدم، اما چیزی که در دلم مانده برخوردی است که در بولتن جشنواره سال ۸۰ علیه فیلم «شام آخر» شد. نقد نبود یک شوخی بسیار مسخرهای بود که هیچوقت از یاد من نمیرود و نثری که پشت آن شوخی بود من را دلآزرده کرد و هیچوقت برخوردی را که در آن سال در بولتن شده فراموش نمیکنم.
در آن جشنواره فیلم «شام آخر» را داشتم. من هیچوقت از هیچ نقدی عصبانی نمیشوم و به هیچ منتقدی زنگ نمیزنم حتی اگر نقد تندی نوشته شده باشد اما آنروز من عصبانی شدم و به مسئول بولتن زنگ زدم و ناراحتیام را ابراز کردم چون احساس میکردم آن شوخی با آن کاریکاتور بسیار اقدام بدی بود که میتوانست لطمه به شخصیت آدم بزند. البته نقد خوب هم زیاد خواندم، از منتقدینی که بههرحال دوستشان دارم اما در ذهنم باقی نمانده است.