مهدی یادگاری، مدیر جدید بازار فیلم سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر دربارهی فعالیتهای این بخش توضیحاتی داد.
به گزارش فیلسین، مهدی یادگاری مدیر جدید بازار فیلم سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر درباره مسئولیت همزمانش در صداوسیما و جشنواره، گفت: اعتقاد دبیر جشنواره جهانی به کار تیمی و برگزاری موفق بازار فیلم در سال گذشته باعث شد علاقمند شوم تجربیات خود را با جشنواره به اشتراک بگذارم ومسئولان صدا و سیما هم جشنواره جهانی فیلم فجر را به عنوان یک رویداد مهم ملی قبول دارند.
تغییر طراحی بازار امسال
برنامهریزی بازار فیلم فجر از حدود مهرماه امسال توسط تیم سال گذشته بازار زیر نظر امیر اسفندیاری، معاون محترم امور بین الملل جشنواره، دوستانی از بنیاد فارابی آغاز شد. از دی ماه و پس از بر عهده گرفتن امور و هماهنگیهای صورت گرفته با مسئولان جشنواره، قرار شد با همراهی تعدادی از اعضای تیم سابق و حضور افراد دارای تجربه فعالیت در حوزه بین الملل کار را پیش ببریم. بازار امسال و محل آن تفاوت چندانی با جشنواره قبل ندارد اما از نظر طراحی دچار تغییراتی شده است؛ محلی جدا از غرفهها برای نشست و صحبت رودررو در نظر گرفته تا افرادی که مراجعه میکنند و محلی ثابت برای حضور ندارند در آنجا گردهم آیند.
بازار امسال مانند سالهای قبل دارای سه بخش اصلی است
بخش غرفهها
در این بخش برای ۴۷ غرفه اعم از ایرانی و خارجی برنامه ریزی کردهایم.
بخش بانک ویدئویی تصویری
این قسمت برای بازبینی آثار جشنواره و آثار شرکتها، طراحی شده که خریداران اجازه دارند در این محل حاضر شده و فیلمها را بازبینی کنند.
بخش نمایشهای بازار
در این بخش نمایشهایی خواهیم داشت از فیلمهای سینمای ایران که قصد حضور در بخش بینالملل را دارند. برای این فیلمها یک سالن جداگانه در نظر گرفته شده و از روز اول بازار، این نمایشها برقرار خواهند بود و در آن ۳۳ فیلم در طول بازار به نمایش گذاشته خواهد شد. با این تفاوت که امسال هزینهای از مالکان فیلمها دریافت نخواهد شد و افرادی که علاقمندند فیلمهایشان توسط خریداران و افراد حوزه بین الملل مورد بررسی قرار گیرد در این بخش حضور خواهند داشت.
امسال هم مانند سال گذشته مدیریت این بخش به عهده آقای صانعی مقدم است که سال پیش با جدولی منظم به نمایش تعداد زیادی فیلم برای مهمانان خارجی پرداخت و با استقبال خوبی هم مواجه شد. برخی از فیلمها هم از همین طریق مورد توجه خریداران قرارگرفتند و یا به جشنوارهها دعوت شدند و امسال قصد داریم این حرکت موفق را تکمیل کنیم.
حضور ۲۳ خریدار از ۱۶ کشور
دیگر فعالیت تیم بازار، دعوت از خریداران بین المللی بوده است؛ کسانی که در گذشته آثاری را از سینما و تلویزیون ایران خریداری کردهاند را به جشنواره دعوت کردیم. به این منظور لیستی از افراد خریدار مورد وثوق و علاقمند به حضور در ایران تهیه کرده و از آنها دعوت به عمل آوردیم که تا امروز حضور ۲۳ خریدار از ۱۶ کشور قطعی شده و در این بازار حضور خواهند داشت. از میان شرکتهای خارجی نیز تاکنون از ۵۳ شرکت فروشنده فیلم دعوت شده است. در این مسیر استراتژی ما حضور شرکتهای اصلی توزیع کننده فیلم در منطقه خاورمیانه و کشورهای اطراف ایران است. در واقع تلاش عمده ما بر این بوده که شرایط حضور افراد و شرکتهایی از کشورهای اطراف که آثاری نزدیک به ما دارند و در عین حال در بازار خرید و فروش فعال هستند را فراهم کنیم.
ورکشاب و نشستهای تخصصی
برای گسترش بازاریابی، یکی از ایدههایی که در چند سال گذشته مطرح بوده و مدیران قبلی بازار هم آن را پیگیری کردهاند، بخش ورکشاپها یا نشستهای تخصصی در حوزه بازار بود. امسال هم چند ایده مطرح شد که با توجه به محدودیتها و ظرفیتهای جشنواره و مشغولیت افراد در طول مدت بازار، جمع بندی ما این بود که ۲ ورکشاپ یا نشست تخصصی داشته باشیم؛ به همین منظور از اعضای فعال، فیلمسازان، افراد داری سابقه حضور در حوزه بین الملل، علاقمندان و دعوت کردهایم که در این نشستها حضور داشته باشند. موضوع یکی از این نشستها، شرایط و مفاد قراردادهای فروش است البته عقد قرارداد یک کار تخصصی است، اما قصد ما آشنا کردن صاحبان آثار به یکسری اصول کلی است که باید در هنگام عقد قرارداد مدنظر داشته باشند. یعنی آموزش شرایطی که بایستی در قراردادها اعمال شود تا حقوق اولیه آنها را تامین کند.
ورکشاپ دوم به بحث استانداردسازی کیفیت اختصاص یافته است؛ ارسال اثر به کشورهای دیگر و جشنوارهها و بازارهایشان از یک استاندارد عمومی و کلی برخوردار است که لازم است صاحبان آثار با آن آشنایی داشته باشند. به همین منظور قصد داریم در یکی از نشستهای بازار درباره این استاندردها، نحوه ارائه اثر، چگونگی مذاکره و مختصات فنی مورد توجه خریداران خارجی صحبت کنیم.
یکی دیگر از نکات مورد توجه در این بازار، حوزه اکران فیلمهای ایرانی در خارج از کشور است. البته امکان پرداختن به این موضوع با نگاه تخصصی وجود ندارد، چرا که این مساله ۸ نه به بازار ایران بلکه به پخش کنندههای جهانی و شرایط فرهنگی و اقتصادی کشورهای دیگر وابسته است. با این وجود از همه شرکتهایی که تاکنون فیلمهایی را از سینمای ایران در حوزه بین الملل عرضه کرده و در این عرصه توفیق داشتهاند دعوت کردهایم تا از آنها بشنویم چالشها یا نقاط قوت و ضعف اکران فیلمهای سینمای ایران در خارج ایران چیست. از جمله شرکتهای بزرگ آمریکایی و اروپایی که آثاری از سینمای ایران را عرضه کردهاند. فراموش نکنیم به جز چند اثری که در چند سال اخیر از بعضی کارگردانهای شناخته شده داشتهایم، در بسیاری از نمایشهای خارج کشور موفق نبودهایم بنابراین بهترین راه را در این دیدیم که از افراد باتجربه دعوت کنیم در بازار حضور پیدا کنند و با صاحبان آثار گفتگو و مذاکره داشته باشند تا ببینیم چند اثر از سینمای ایران برای اکران خارج از ایران قابل مطرح شدن هستند. البته ما با توجه به رویکرد تازه جشنواره جهانی، بازار منطقه، کشورهای همسایه و آسیای میانه در وهله اول و آسیا در وهله دوم در اولویت ما قرار داشتند، از همین رو خریداران و کمپانیهای این مناطق را بیشتر مدنظر داشتیم.
نگاه غالب فیلمسازهای ما تاکنون تنها به حضور در جشنوارهها بوده، ولی ما قصد داریم از حوزه تجاری هم به این موضوع بپردازیم. امیدوارم با حضور تعدادی از نمایندگان شرکتهای بزرگ پخش کننده جهانی امکان حضور هرچه بیشتر آثار سینمای ایران در حوزه بین الملل فراهم شود.
کپیرایت در ایران
یک چالش بزرگ برای حضور هر خریدار یا فروشندهای در بازار ایران، بحث کپی رایت در ایران است که باید در طول جشنواره و بازار با نگاه تخصصی به آن پرداخته شود؛ در شرایط کنونی به جز خریدارانی محدود مثل رادیو تلویزیون یا ویدئو رسانهها، در بقیه فضاها مانند فضای مجازی و سایتها شاهد عرضه غیرمجاز آثار هستیم که عملا موجب تضعیف این تجارت میشود. بنابراین اگر قرار است تجارتی در کار باشد باید سازوکارهای آن هم درنظر گرفته شود. میتوان پرسید اساسا فروشندهها چرا باید به داخل ایران بیایند و در بازار شرکت کنند؟ آیا بستری برای خرید و فروش رایت، مخصوصا در حوزه رایتهای جدید، بصورت جدی در کشور ما وجود دارد یا نه؟ امیدواریم در زمان بازار بتوانیم افراد دعوت شده را روبروی هم نشانده و نظراتشان را بشنویم.
ما در حال حاضر ۵ اپراتور اصلی در حوزه دیجیتال داریم که برای فعالیت مجوز گرفتهاند و در کنار آنها صدها وبسایت وجود دارد که این آثار را به شکل غیرقانونی و دوبله شده عرضه میکنند. میدانیم که گرفتن مجوز ویدئو رسانه مراحل سختی دارد و تنها یک فرد مطلع و آشنا به حوزه ویدئو رسانه قادر به انجام این کار است و بعد از طی مراحل اولیه است که میتواند مجوز بگیرد. در ادامه نیز برای ارائه و توزیع هر اثر نیاز دارد مجوز انتشار را هم از حوزه کپی رایت و هم از حوزه محتوایی دریافت کند. اما امروز در کشور ما چنین اتفاقی در حوزه دیجیتال نمیافتد و با وجود اینکه بازیگران اصلی حوزه دیجیتال و رایتهای جدید مجوزها را گرفتهاند، اما هنوز این سردرگمی وجود دارد که تکلیف حوزه رایت و مالکیت اثر در فضای مجازی به چه صورت است.
فروشندگان راجع به این موضوع سوال دارند و این مساله را مطرح میکنند که حوزههای دی وی دی و نمایش خانگی در دنیا به شدت رو به افول بوده و دو بستر دیگر رشد کرده است؛ یکی نمایش فیلم در سینماهاست که با توجه به ظرفیت محدود سینماهای ایران، چنین امکانی برای آثار خارجی وجود ندارد. دیگر بستر در حال رشد، حوزه دیجیتال است که ما فاقد قانون جدی در خصوص افراد مجاز به توزیع رایتها و چگونگی حمایت از صاحبان اثر هستیم. اینها مواردی است که حتما باید راجع به آن صحبت شود، نشستهای تخصصی برگزار شود و افراد به آن فکر کنند تا در نهایت به یک مدل کارآمد که به نفع همهی بازیگران این حوزه باشد برسیم. به گمان من بهترین بازیگران همان شرکتهای صاحب مجوز هستند؛ یعنی همان موسسات رسمی پخش فیلم و یا شرکتهای ویدئو رسانه فعال که سالها هزینه و سرمایهگذاری کردهاند و اکنون با تغییر صحنه بازی عدهای از آنها با مشکلات مالی روبرو شدهاند.
در کنار اینها اگر بازیگران جدیدی توانایی سرمایه گذاری و ورود به این عرصه را دارند میتوانند از آثار این شبکهها و موسسات ویدئو رسانه استفاده کنند یا دست به خرید آثار جدید زده و بر بستر فضای دیجیتال قرار دهند.
چالش دوم بحث سفر به ایران و مشکلات احتمالی برای سفر به کشور آمریکاست، که سختگیریها و موانعی بر سر راه سفر به ایران تراشیدهاند، اما ما این موضوع را بیشتر یک جو روانی میدانیم و مصمم هستیم که یک بازار فیلم با کارایی بالا با حضور تمام میهمانان مورد نظرمان برگزار کنیم.
سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر، ۸-۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ (۲۸ تا ۲۱ آوریل ۲۰۱۷) در تهران برگزار میشود.