جوشش بی‌دوام

«تابستان داغ» خيلی دير، اما در نقطه‌ای دهشتناك و تاثيرگذار آغاز می‌شود، به طرزی محافظه‌كارانه پی گرفته شده و در نهايت عجولانه پايان می‌يابد. گويی فيلم از ايده خوب ولی شديدا تلخ خودش ترسيده است. «تابستان داغ» تا به اينجای كار يكی از بهترين ايده‌های داستانی جشنواره بوده است. پاشنه‌آشيل فيلم اما همين ايده جذاب تبديل به فيلمنامه نشده‌ است. درواقع به نظر می‌رسد فيلمنامه‌نويس بيش از آن كه بايد از ايده اصلی داستان مشعوف شده يا از منظری ديگر شايد بتوان گفت روی هسته اصلی داستانش حساب باز كرده است و در ادامه گويی با نگاهی ناشی از محافظه‌كاری و ترس، سراغ نوشتن فيلمنامه حول اين نقطه عطف كليدی فيلم رفته است. مقدمه‌چينی برای معرفی شخصيت‌ها، نسبت‌شان با يكديگر و البته گير و گرفت‌ها، بيش از حد بسط داده شده است و تا دقيقه ٥٠ فيلم ادامه دارد. اتفاق كليدی فيلم می‌توانست در دقيقه ٢٥ يا ٢٠ فيلم رخ دهد و باقی رخدادها حول و حوش اثرات بروز يافته و نقطه عطف كليدی داستان سر و شكل بگيرد و تعليق را به داستان تزريق كند. اين مهم اما دير رخ می‌دهد. دير آغاز شدن فيلم تنها ايراد آن نيست. از پی اين عدم توازن و تناسب در زمان‌بندی پرده‌های فيلم و چيدمان رخدادها در يك مسير زمان‌بندی شده، در ادامه با چاشنی سردرگمی و محافظه‌كاری همراه می‌شود. اينجاست كه موقعيت‌های داستانی با تم «گفتن يا نگفتن واقعيت»، «ترس و اضطراب از در ميان گذاشتن حقيقت»، «ترس از واكنش طرف مقابل بعد از شنيدن اين موضوع»، «عذاب وجدان و نگرانی و كشمكش درونی شخصيت‌ها»، «اثرات پنهان‌كاری»، «اثرات افشاگری»، «شيوه افشاگری و تعليق ناشی از آن»، «مظنون بودن به اطرافيان»، «اعتماد يا عدم اعتماد»، «چشم‌پوشی يا پيگيری» و... كه می‌توانند و بايد در ادامه به كار بسته می‌شدند در كمترين زمان ممكن جمع و جور می‌شوند و در پايان با تصميم محافظه‌كارانه شمايلی از سر و ته هم آوردن كار را نمايش می‌دهند.

ترس و لرز و خام‌دستی سايه انداخته بر اثر، باعث خلق موقعيت‌های داستانی اضافه، ديالوگ‌های اضافه، كنش و واكنش‌های اضافه شده و در اين مسير شخصيت‌های سردرگم و در نتيجه بازی‌های متوسط به يكی از ويژگی‌های نه‌چندان مطلوب كار بدل شده است. همين كه يكی از بدترين بازی‌های «علی مصفا» يا يكی از تكراری و بی‌اثر‌ترين بازی‌های «صابر ابر» و اين كه «پريناز ايزديار» را در شمايل دختر منفعل متعلق به طبقه زيرين اجتماع با شمايلی باسمه‌ای از فقر و بی‌پولی می‌بينيم، كافيست تا به خام‌دستانه بودن فيلم اشاره كرده باشيم.

«تابستان داغ» پيش از اين با تكيه بر بازيگران متعدد و خوشنام و تيم فنی صاحب‌نام يكی از كنجكاوی‌برانگيزترين فيلم‌های جشنواره امسال بود اما چندان شگفتی‌ساز از آب درنيامد. متاسفانه و متحيرانه اما بايد اعتراف كرد كه تا به روز سوم اكران فيلم‌ها در كاخ جشنواره، اين فيلم جزو بهترين! يا كمتر بدها بوده است.