لوگوی فیلسین لوگوی فیلسین
بستن
مشاهده همه نتایج مربوط به “ ”
  • منو
  • ورود
  • تبلیغات در فیلسین
  • سینما
  • اخبار
  • مشارکت
  • رسانه
جشنواره ها
  • اسکار
  • کن
  • فیلم فجر
  • جهانی فیلم فجر
  • سینما حقیقت
  • فیلم شهر
  • بین‌المللی فیلم شهر
  • فیلم کوتاه تهران
  • فیلم سبز ایران
  • کودکان و نوجوانان
سینما
  • اکران این هفته
  • محبوب ترین فیلم ها
  • فیلم های در حال اکران
  • جدول فروش
  • اخبار سینما
  • فیلم‌های گروه هنر و تجربه
بازیگران
  • ستاره ها
شبکه خانگی و تلوزیون
  • اخبار شبکه خانگی
  • اخبار تلوزیون
آخرین اخبار
  • اخبار ویژه
داغ ترین اخبار
  • سینما و تلوزیون
اخبار بازیگران
  • سینما و تلوزیون
اخبار فیلم ها
  • سینما
مشارکت‌کنندگان
  • مشارکت‌کنندگان برتر
ایجاد
  • ایجاد شخص جدید
  • ایجاد اثر جدید
راهنمای مشارکت در فیلسین
  • راهنمای مشارکت کاربران در فیلسین
ویدیو ها
  • تیزرها
تصاویر
  • عکس های هفته
  • گزارش تصویری
  • ورود
  • تبلیغات در فیلسین
  • سینما
    • جشنواره ها
      • اسکار
      • کن
      • فیلم فجر
      • جهانی فیلم فجر
      • سینما حقیقت
      • فیلم شهر
      • بین‌المللی فیلم شهر
      • فیلم کوتاه تهران
      • فیلم سبز ایران
      • کودکان و نوجوانان
    • سینما
      • اکران این هفته
      • محبوب ترین فیلم ها
      • فیلم های در حال اکران
      • جدول فروش
      • اخبار سینما
      • فیلم‌های گروه هنر و تجربه
    • بازیگران
      • ستاره ها
    • شبکه خانگی و تلوزیون
      • اخبار شبکه خانگی
      • اخبار تلوزیون
  • اخبار
    • آخرین اخبار
      • اخبار ویژه
    • داغ ترین اخبار
      • سینما و تلوزیون
    • اخبار بازیگران
      • سینما و تلوزیون
    • اخبار فیلم ها
      • سینما
  • مشارکت
    • مشارکت‌کنندگان
      • مشارکت‌کنندگان برتر
    • ایجاد
      • ایجاد شخص جدید
      • ایجاد اثر جدید
    • راهنمای مشارکت در فیلسین
      • راهنمای مشارکت کاربران در فیلسین
  • رسانه
    • ویدیو ها
      • تیزرها
    • تصاویر
      • عکس های هفته
      • گزارش تصویری
    • گیشه
  • اخبار داغ
  • آخرین اخبار

تاریخ به روایت سینما

دل‌شدگان

  • توسط شاهپور عظیمی
تاریخ به روایت سینما

این که در تاریخ موسیقی کشور ما چند نوازنده‌ی چیره‌دست برای ضبط صفحه به کدام کشور سفر کرده‌اند و سرانجام «واقعی» آن‌ها چه شده است، سر سوزنی از خلاقیت علی حاتمی در به تصویر کشیدن این رویداد به روایت سینما کم نمی‌کند.

علی حاتمی در روایت‌های سینمایی‌اش همواره تلاش کرده است تا به وجوه تراژیک روابط فردی و جمعی نگاهی هم‌دلانه داشته باشد. جایی که یک کبوتر می‌تواند سرنوشت آدم‌هایی را تغییر بدهد (طوقی)، زندگی یک خطاط گوشه‌گیر دستخوش حوادث پیچیده‌ی روزگار جوانی‌اش بشود (هزاردستان) یا عشقی ناکام، جوانی را به کام مرگ بکشاند (سوته‌دلان)، ساز زدن چند نوازنده هم می‌تواند بلای جان‌شان بشود. در میان آثار او شاید تنها «مادر» یک استثنا باشد که پایان تراژیکش حتی خوش‌بینانه نیز هست؛ مادری با مرگش جمع پریشان فرزندان را سامان می‌بخشد. نکته‌ی قابل‌تعمق شاید این‌جا باشد که حاتمی تراژدی را در هنرهای مختلفی جست‌وجو و روایت کرده است؛ نقاشی در «کمال‌الملک»، خطاطی در «هزاردستان» و موسیقی در «دلشدگان».

این که در تاریخ موسیقی کشور ما چند نوازنده‌ی چیره‌دست برای ضبط صفحه به کدام کشور سفر کرده‌اند و سرانجام «واقعی» آن‌ها چه شده است، سر سوزنی از خلاقیت علی حاتمی در به تصویر کشیدن این رویداد به روایت سینما کم نمی‌کند. فراموش نکنیم که تقریبا در هیچ جایی از فیلم، شاهد خواندن طاهرخان بحرنور (امین تارخ) به شکل «لیپ‌سینک» نیستیم. به عبارت دیگر، استادشجریان قرار نبوده که آوازی بخواند و بازیگر لب بزند. حاتمی در واپسین ساخته‌اش سراغ موسیقی ایرانی می‌رود و حکایتی را دست‌مایه قرار می‌دهد تا روایت خودش از موسیقی‌دانان ایرانی را روی پرده‌ی سینما جان بدهد. خرده‌حکایت‌هایی که او در این میان برمی‌گزیند، به شیوه‌ای مینی‌مال روایت زندگی بزرگان موسیقی ماست که هر کدام در زندگی خود مشقت‌هایی را تحمل کرده‌اند تا بتوانند هنر خود را برای نسل بعدی به یادگار بگذارند. برخی مانند آقافرج بوسلیکی (اکبر عبدی) حکایت شیرینی دارند که سخت به مذاق مخاطب خوش می‌آید. فرج از اعماق جامعه بالا می‌آید و عشقش به موسیقی او را تا شاگردی نزد استادی بزرگ می‌رساند. در نمایی درخشان از نظر اجرای مینی‌مال، می‌بینیم که فرج در حال تنبک‌زدن از استادش جلو می‌زند و سرانجام در میان گروه نوازندگان جای پیدا می‌کند.

علی حاتمی در روایت «دلشدگان» بیش از هر چیز دیگری به داستانک‌ها توجه داشته است. به عبارت دیگر، مخاطبان کم‌وبیش از ماجرای سفر گروه نوازنده‌ی ایرانی به تفلیس برای ضبط صفحه (که در فیلم به پاریس بدل شده) اطلاع دارند. موضوعی که مخاطب از آن بی‌خبر است، روایت «از درون» این جمع دلشده است که این وظیفه را حاتمی بر عهده گرفته است. حاتمی به وجه تراژیک این جمع توجه تام‌وتمامی دارد و سعی کرده است که با نقب گذشته‌ی هر کدام، به وجه تراژیک این سفر نزدیک شود. از جایی که مسیو ژولی (فتحعلی اویسی) جا می‌زند و سفیر (جمشید هاشم‌پور) خرج و مخارج را بر عهده می‌گیرد تا وقتی استاد دلنواز، خانه و کاشانه‌اش را به میرزامحمود (محمدعلی کشاورز) واگذار می‌کند تا عشق ناکام طاهر و شاهزاده‌ی نابینا (لیلا حاتمی) که اوج این تراژدی است، هر گوشه از این داستان، شرح ناکامی و نرسیدن به مقصد است. البته در این میان شرح شیدایی آقافرج نسبت به تنبک و اصولا شیرین‌زبانی او تا حدی از این تلخی می‌کاهد.

در «دلشدگان» نیز کلام حاتمی مانند همیشه بر تصاویر او غالب است. این بار نیز کلمه‌های او شرح‌حال درونی تک‌تک شخصیت‌ها را روایت می‌کنند. میزانسن‌ها عموما رو به دوربین چیده‌شده‌اند که این را در فضاهای بیرونی نیز شاهدیم. دوربین حاتمی تقریبا حرکتی ندارد و نماهای دور و ثابت، بخش اعظم تصاویر فیلم را تشکیل می‌دهند. آن‌چه باعث شده است «دلشدگان» بر خلاف آثار دیگر حاتمی تا حدودی از نظر بیان و ادای کلمه‌ها، کم‌تر بتواند همان تأثیر همیشگی را داشته باشد، تا حد زیادی به مسأله‌ی دوبله برمی‌گردد. بجز این فیلم، دیگر آثار حاتمی همواره دوبله شده‌اند و از نظر فن دوبله فوق‌العاده اثر‌گذار و توجه‌برانگیزند. کافی است نگاه کنیم به قسمت اول سریال «هزاردستان» با بازی مرحوم جمشید لایق واسماعیل محرابی با دوبله‌ی اعجاب‌برانگیز منوچهر اسماعیلی و ناصر طهماسب. در دیگر آثار حاتمی نیز دوبله بار معنایی واژگان و عبارت‌های او را بر دوش کشیده است. به نظر می‌رسد با توجه به استفاده از موسیقی و گفتار در بسیاری از صحنه‌ها، حاتمی برای نخستین بار احتمالا ترجیح داده تا از کلام خود بازیگران استفاده کند. در این میان، دو نمونه‌ی مشخص به چشم می‌خورد که شاید بتوانیم با پرداختن به آن‌ها به طور دقیق پی ببریم که چرا در «دلشدگان» کلام حاتمی با وجود این‌که هم‌چنان تراش‌خورده و «پرداخت‌شده» است، اما اثرگذاری‌اش کامل نیست.

امین تارخ پیش از این در «مادر» نقش جلال‌الدین را بازی کرده است (نقش‌های محمدعلی کشاورز در «مادر» و «دلشدگان» بسیار متفاوتند) که حال‌وهوای آن شخصیت، شباهت‌هایی با نقش طاهر در «دلشدگان» دارد. در مورد نخست صدای خسروشاهی در تضاد با لحن متهاجم اسماعیلی به نقش محمدابراهیم و لطافت لحنی که خسروشاهی برای حرف زدن به جای تارخ انتخاب کرده، شخصیت جلال را برای ما باورپذیر‌تر کرده است. غلام‌رضا او را «ملائکه» خطاب می‌کند. نقش طاهر در «دلشدگان» نیز طبع لطیفی دارد. چه از همان ابتدا که او را در کنار دایه‌اش می‌بینیم و چه زمانی که در هتل با خسروخان رهاوی (حمید جبلی) مکالمه دارد و چه زمانی که بیمار می‌شود و در نقش عاشقی ناکام می‌میرد. این در واقع یکی از تناقض‌هایی است که دوست‌داران دوبله شاید هرگز نتوانند از آن خلاصی یابند. در جایی که صدای طبیعی یک بازیگر ظاهرا بهترین صدایی است که باید روی صورتش بنشیند، استفاده از صدای یک دوبلور کاری می‌کند کارستان! برای لحظه‌ای تصور کنیم روی تصاویر طاهرخان در گفت‌وگو با دایه و دیگران، صدای خسروشاهی به عنوان صدایی آشنا روی صورت تارخ به گوش‌مان می‌رسید. از سوی دیگر با وجود این‌ که صدای دوبلور را روی صورت عبدی در «مادر» شنیده‌ایم، شاید انتظارمان این بود که این بار هم صدای دوبلوری را بر صورت او می‌دیدیم. این در حالی است که صدای خود عبدی (از نظر دوبله‌باز‌ها، در کمال تعجب!) روی صورت خودش جواب می‌دهد. به ‌خصوص نگاه کنیم به جاهایی که آقافرج از روی سادگی ذاتی‌اش به خودش می‌گوید تشریف آوردم یا کلمه‌ها را پس‌وپیش می‌کند و سرانجام درستش را می‌گوید.

واپسین نکته درباره فیلم برمی‌گردد به ترکیب هم‌چنان درخشان موسیقی حسین علیزاده، صدای استاد شجریان و اشعار مرحوم فریدون مشیری که تقریبا می‌شود گفت از فیلم جدانشدنی هستند و در هماهنگی کامل با روایت علی حاتمی قرار می‌گیرند.

منبع: ماهنامه سینمایی فیلم
امین_تارخ علی_حاتمی(Ali_Hatami) دل‌شدگان (1371) شاهپور_عظیمی
ارسال

نقدهای مرتبط

  • داستان یک مکافات

  • دو راه‌حل برای یک مسأله

  • روایت تیرگی و تباهی

  • دو روی یک سکه

  • از دوربین تا واقعیت

  • چهار شب یک رؤیابین

مشاهده همه نقدهای مرتبط

آخرین اخبار

  • دلایل تحریم جشنواره از طرف «روز صفر»

  • سرانجام فجر 38/«خورشید» بهترین فیلم جشنواره

  • آسیایی‌ها بر قله‌ی اسکار 2020

  • «خون شد» بدون نشست

  • روز نهم جشنواره فیلم فجر/«پوست»

  • روز نهم جشنواره فیلم فجر/ «دشمنان»

  • روز هشتم جشنواره فیلم فجر/«من می‌ترسم»

  • روز هشتم جشنواره فیلم فجر/«پدران»

مشاهده همه اخبار

چهره ها

حامد بهداد

حامد بهداد

محمدعلی فردین

محمدعلی فردین

بابک حمیدیان

بابک حمیدیان

عباس کیارستمی

عباس کیارستمی

رخشان بنی‌اعتماد

رخشان بنی‌اعتماد

پوریا پورسرخ

پوریا پورسرخ

بهرام بیضایی

بهرام بیضایی

محسن تنابنده

محسن تنابنده

امیر نادری

امیر نادری

محمود کلاری

محمود کلاری

امین حیایی

امین حیایی

داود میرباقری

داود میرباقری

جواد رضویان

جواد رضویان

ساعد سهیلی

ساعد سهیلی

بهمن فرمان‌آرا

بهمن فرمان‌آرا

میترا حجار

میترا حجار

شهاب حسینی

شهاب حسینی

حمیده خیرآبادی

حمیده خیرآبادی

آیا میدانید ؟

  • ارتفاع پست

    این فیلم بر اساس یک رویداد واقعی که در ۲۳ آذر ۱۳۷۹ در مسیر اهواز به بندرعباس انجام شد، ساخته شده است.

  • تیغ و ابریشم

    این فیلم در زمان اکران با سانسورهای بسیاری مواجه شد.

  • پریدن از ارتفاع کم

    در ابتدا قرار بود عوامل این فیلم، فیلم را با مجوز فیلم‌های سینمایی ویدیویی تهیه کنند اما به دلیل محدودیت زمان با مجوز ویدیویی فیلمبرداری شد

  • کمدی انسانی

    «محمد هادی کریمی» درباره نگارش فیلمنامه گفته است:«دوست داشتم اتفاقاتی را که برای شخصیت‌های مختلف پیش می‌آید را از نزدیک تجربه کنم»

  • حقه‌باز دم‌دراز

    جوراب شو و پینوکیو نام قبلی این فیلم سینمایی بود

آخرین اشخاص به روز شده

مهرداد عباس‌پور

مهرداد عباس‌پور

بهرام افشاری

بهرام افشاری

ژاله کاظمی

ژاله کاظمی

علی‌رضا موسلانی

علی‌رضا موسلانی

هستی مهدوی‌فر

هستی مهدوی‌فر

متین برونسی

متین برونسی

ابراهیم امینی

ابراهیم امینی

مجید نوربخش

مجید نوربخش

محسن فضلی

محسن فضلی

احسان غفوریان

احسان غفوریان

مجید لیلاجی

مجید لیلاجی

شهره لرستانی

شهره لرستانی

آخرین آثار به روز شده

انفرادی

انفرادی

سونامی

سونامی

آشفته‌گی

آشفته‌گی

زیر نظر

زیر نظر

23 نفر

23 نفر

جان‌دار

جان‌دار

خداحافظ دختر شیرازی

خداحافظ دختر شیرازی

خانه پدری

خانه پدری

ناگهان درخت

ناگهان درخت

طلا

طلا

لیلاج

لیلاج

پرده توری

پرده توری

آخرین جشنواره های به روز شده

مشاهده همه جشنواره ها
سی و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان

سی و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان

هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر

هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر

هفتاد و دومین جشنواره فیلم کن

هفتاد و دومین جشنواره فیلم کن

سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر

سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر

نود و یکمین دوره جوایز اسکار

نود و یکمین دوره جوایز اسکار

سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر

سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر

دوازدهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی

دوازدهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی

سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران

سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران

سی و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان

سی و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان

سومین جشنواره فیلم سلامت

سومین جشنواره فیلم سلامت

  • logo-samandehi
  • دانلود اپلیکیشن فیلسین ویدیو
  • درباره ما
  • تماس با ما
با ما در شبکه های اجتماعی همراه باشید
  • instagram
  • telegram
  • googlePlus
  • twitter
  • facebook
  • aparat
  • درباره ما
  • تماس با ما
تمامی حقوق متعلق به فیلسین است. © 1395